Branża logistyczna w Polsce i na świecie przechodzi dynamiczną transformację. Jest kształtowana przez globalne megatrendy, takie jak zmiany społeczne, technologiczne, klimatyczne, a także zdarzenia nietypowe, wojny czy urbanizacja. Aby sprostać tym wyzwaniom i wykorzystać nowe możliwości, kluczowe jest zrozumienie aktualnych, ewoluujących trendów rozwojowych oraz cykliczna identyfikacja niezbędnych kompetencji zawodowych.
W odpowiedzi na te potrzeby, Związek Pracodawców „LODZistics” – Logistyczna Sieć Biznesowa Polski Centralnej, we współpracy z firmą badawczą ASM Research Solutions Strategy oraz Radą Ekspertów LODZistics, zainicjował cykliczne badania LODZistics TRENDS RADAR (LTR). Raport z roku 2024 stanowi podsumowanie wyników pierwszego cyklu pomiarowego tego badania.
Badanie to stanowi część kompleksowych działań wspierających Branżowe Centrum Umiejętności (BCU) w Grodzisku Mazowieckim w monitorowaniu potrzeb informacyjnych branży oraz w procesie opracowywania i wdrażania branżowych kwalifikacji rynkowych w obszarze logistyki, zgodnych z wymaganiami Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Celem jest nie tylko identyfikacja kluczowych trendów i kompetencji w danym cyklu, ale także kontinuum monitorowania zmian w kolejnych edycjach badania i wykorzystanie tych informacji do bieżącej aktualizacji programów kursów realizowanych w BCU.
O Badaniu LODZistics TRENDS RADAR 2024:
Pierwszy cykl pomiarowy LODZistics TRENDS RADAR w roku 2024 to dogłębna analiza, oparta na autorskiej metodologii łączącej różnorodne techniki badawcze, w tym głównie badania ilościowe (CAWI/CATI) oraz analizy jakościowe, zgodnie z podejściem foresightowym. Badania ilościowe zostały zrealizowane w gronie 200 respondentów, reprezentujących różne środowiska związane z logistyką, w tym pracowników operacyjnych oraz kadrę kierowniczą z branży logistycznej działającej na terenie Polski Centralnej, a także kadrę akademicką i nauczycieli szkół zawodowych oraz studentów i uczniów z ostatnich lat kształcenia i wchodzących na rynek pracy. Taka struktura próby badawczej zapewniła odpowiednie zróżnicowanie opinii i perspektyw .
Zakres badania w pierwszym cyklu (2024) objął analizę wpływu 44 zdefiniowanych czynników (trendów) odnoszących się do zmian technologicznych, biznesowych i organizacyjnych w branży logistycznej. Dodatkowo, zidentyfikowano kluczowe wartości oraz kompetencje interpersonalne, specjalistyczne i zarządcze, które są najbardziej pożądane na rynku pracy i wpływają na sukces zawodowy logistyków oraz produktywność firm działających w tej branży.
Kluczowe Wnioski z Badania (LTR 2024):
Analiza wyników pierwszego cyklu pozwoliła na zidentyfikowanie najważniejszych trendów i kompetencji kształtujących logistykę w roku 2024:
Trendy Rozwojowe:
Obecnie najwyższy wpływ na logistykę mają podstawowe procesy biznesowe i kwestie bezpieczeństwa, w tym cyberbezpieczeństwa.
Najczęściej wskazywanymi grupami trendów determinujących rozwój logistyki były technologie śledzenia i zarządzania danymi (68%), zrównoważony rozwój i ekologia (63%), oraz automatyzacja i robotyzacja (61%) .
W perspektywie najbliższych 5-10 lat, przewiduje się silny wzrost wpływu nowoczesnych technologii, takich jak Internet Rzeczy (IoT), cyberbezpieczeństwo, widoczność łańcucha dostaw, omnichannel, zielona logistyka, alternatywne źródła energii, rozwiązania inteligentne, gospodarka o obiegu zamkniętym, bezpieczeństwo, zarządzanie ciągłością działania, dywersyfikacja łańcuchów dostaw, materiały BIO, dostawy na żądanie, rozwiązania chmurowe, duże zbiory danych i B2C .
Największą dynamiką wzrostu wpływu charakteryzują się czynniki dotyczące nowoczesnych, często autonomicznych i wirtualnych technologii, w tym sztucznej inteligencji, robotów współpracujących (Cobots), robotów AMR, wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości oraz druku 3D .
Niezbędne Kompetencje:
Współczesna logistyka wymaga zarówno wiedzy technicznej, jak i szerokiego spektrum kompetencji miękkich .
Najwyższy bieżący wpływ na rozwój logistyki mają takie kompetencje i wartości jak zarządzanie łańcuchem dostaw, etyka/uczciwość, profesjonalizm, możliwość rozwoju, zarządzanie zapasami, znajomość przepisów celnych i transportowych, planowanie i optymalizacja transportu, umiejętności negocjacyjne, zaangażowanie i zarządzanie magazynem .
W perspektywie do 10 lat, kluczowe znaczenie będą miały kompetencje związane z procesami zarządzania i planowania, w tym zarządzanie zmianą, zarządzanie łańcuchem dostaw, zastosowanie technologii informacyjnej, zarządzanie magazynem, zarządzanie relacjami z klientami i dostawcami, zrównoważony rozwój i zarządzanie środowiskowe .
Kompetencje o największej dynamice wzrostu znaczenia w perspektywie 10 lat to zrównoważony rozwój, zarządzanie zmianą, empatia, zastosowanie technologii informacyjnej oraz dopasowanie do zmian .
W rankingach punktowych, uwzględniających obecny wpływ, potencjał wzrostu i częstotliwość wskazań, najwyżej oceniono sztuczną inteligencję (wśród trendów) oraz pracę zespołową (wśród kompetencji). Należy jednak zauważyć, że kompetencja „Zarządzanie łańcuchem dostaw”, mimo najwyższego bieżącego i przyszłego wpływu, uzyskała niską pozycję w rankingu punktowym ze względu na niewielką dynamikę wzrostu wpływu (była już wysoko oceniana) .
Wnioski i Rekomendacje dla Branży i Edukacji
Branża logistyczna znajduje się w procesie dynamicznej transformacji, a jej przyszły rozwój zależy od adaptacji do zmieniających się warunków i inwestycji w kluczowe obszary. Badanie LODZistics TRENDS RADAR 2024 (Pierwszy Cykl) dostarcza konkretne rekomendacje:
Dla Przedsiębiorstw:
Należy inwestować w szkolenia i rozwój pracowników (zarówno w zakresie nowych technologii, jak i umiejętności miękkich), współpracować z uczelniami i ośrodkami badawczymi oraz adaptować strategie biznesowe do nowych trendów (np. zielona logistyka, elastyczne modele operacyjne, cyfryzacja, zarządzanie ryzykiem i ciągłością działania) .
Dla Ośrodków Edukacyjnych
Kluczowa jest aktualizacja programów nauczania, aby odpowiadały potrzebom rynku, włączając treści dotyczące technologii przyszłości, big data, AI, automatyzacji oraz zrównoważonego rozwoju . Niezbędna jest ścisła współpraca z przedsiębiorstwami w celu zapewnienia praktycznej nauki zawodu, organizowania praktyk i staży oraz udziału praktyków w procesie dydaktycznym .
Badanie dostarcza również konkretne wskazówki dla rozwoju kursów kompetencyjnych, takich jak planowany w BCU Grodzisk Mazowiecki kurs ” Zarządzenie logistyką kontraktową 5.0″, który powinien uwzględniać kompetencje menedżerskie, techniczne i interpersonalne wspierające zarządzanie zespołem, planowanie, monitorowanie, reagowanie na kryzysy, a także technologie logistyczne, informatyczne i rozwiązania ekologiczne.
Dla Organizacji Branżowych
Zaleca się tworzenie platform wymiany wiedzy, opracowywanie standardów kompetencji oraz wspieranie inicjatyw edukacyjnych .
Raporty badawcze LODZistics TRENDS RADAR 2024
Publikacja podsumowująca i pełne raporty badawczego LODZistics TRENDS RADAR 2024 zawierające szczegółowe zestawienia danych i analizy dotyczące poszczególnych trendów i kompetencji stanowi cenne źródło informacji w procesie rozwijania kompetencji kluczowych dla przyszłości logistyki .
Państwa udział w przyszłych cyklach badania LODZistics TRENDS RADAR jest niezwykle ważny dla ciągłego monitorowania zmieniających się potrzeb branży logistycznej i dostosowywania oferty edukacyjnej oraz działań wspierających rozwój sektora. Wspólnie budujemy innowacyjną, elastyczną i zrównoważoną logistykę, która sprosta wyzwaniom przyszłości .
Więcej informacji w zakładce Raporty
